Als je je brandt, is koelen het eerste wat je doet. Gebruik lauw, zacht stromend water, geen koud water of ijs, want dat kan de huid verder beschadigen. Koel de wond minstens tien minuten, maar bij grotere brandwonden mag het gerust langer. Verwijder ondertussen kleding, sieraden of een luier als het om een kind gaat, tenzij iets vastplakt aan de huid. Na het koelen dek je de wond af met huishoudfolie of een schone doek. Smeer niets op de brandwond, zoals zalf of tandpasta, want dat maakt het alleen maar erger. Als de pijn blijft of je twijfelt, is het slim om te kijken of je verder hulp nodig hebt. Vind hier meer informatie voor eerste hulp bij brandwonden!
Sommige brandwonden zijn ernstiger dan ze lijken. Als de brandwond groter is dan je hand, bel dan meteen de huisarts of huisartsenpost. Dit geldt ook als de wond op je gezicht, handen, voeten of gewrichten zit, want die plekken kunnen problemen geven bij het herstel. Bij blaren, een open wond of een witte, bruine of zwarte verkleuring is het verstandig om niet te wachten. Brandwonden door elektriciteit of chemische stoffen, zoals schoonmaakmiddelen, vragen altijd om snelle hulp. Neem bij chemische brandwonden de verpakking van de stof mee naar de dokter, zodat zij weten wat er aan de hand is. Als je benauwd bent, hoest of suf wordt na een brandwond, bel dan direct 112, want dat kan wijzen op problemen met je luchtwegen.
Kinderen hebben een dunnere huid, waardoor brandwonden bij hen sneller ernstig zijn. Als je baby, peuter of kleuter zich brandt, zelfs als de wond klein lijkt, neem dan contact op met de huisarts. Vooral bij jonge kinderen is het lastig om zelf te beoordelen hoe diep de brandwond is. Een hete glijbaan of een fietszitje in de zon kan al genoeg zijn voor een flinke wond. Koel de brandwond meteen, maar let op dat het kind niet te koud wordt. Wikkel ze na het koelen in een deken en houd ze warm terwijl je hulp zoekt. Bij twijfel is het altijd beter om even te laten checken, want kinderen herstellen anders dan volwassenen.
Kleine, rode brandwonden zonder blaren kun je vaak zelf verzorgen. Dit zijn meestal eerstegraads brandwonden, zoals een lichte verbranding door de zon. Na het koelen kun je een simpele crème zonder parfum gebruiken, zoals een bodylotion, om de huid te kalmeren. Houd de wond schoon en kijk of hij binnen een paar dagen minder rood wordt. Als je na een week nog pijn hebt of de huid verandert, is het goed om toch een huisarts te raadplegen. Ook als je koorts krijgt of de wond warm en rood wordt, kan dat wijzen op een infectie. In dat geval is het slim om niet langer te wachten en te laten kijken.
Het is ook mogelijk om een specialist in te schakelen om brandwonden te behandelen. Een specialist beschikt over de juiste kennis en ervaring om de juiste zorg te bieden. Dit kan bijdragen aan een sneller herstel en het verminderen van littekens. In sommige gevallen is specialistische hulp zelfs noodzakelijk voor een goed genezingsproces.
Soms vergeet je hoe snel een brandwond invloed kan hebben. Bijvoorbeeld op je bewegelijkheid, vooral als de wond bij een gewricht zit. Blijf je vingers, armen of benen voorzichtig bewegen, zodat ze niet stijf worden. Als je een brandwond hebt door een ongeluk waarbij je ook andere verwondingen hebt, zoals een botbreuk, laat dat dan altijd checken. Pijn is ook iets om in de gaten te houden. Paracetamol kan helpen, maar als de pijn niet zakt, is dat een teken om hulp te vragen. Tot slot, als je langer dan tien jaar geleden een tetanusprik hebt gehad, bespreek dit met je huisarts, vooral bij diepere wonden.
Na de eerste behandeling is het herstel belangrijk. Een kleine brandwond geneest vaak binnen een week of twee, maar diepere wonden hebben meer tijd nodig. Als je merkt dat de huid strak voelt of je littekens krijgt, kan een dokter je adviseren over verdere zorg, zoals fysiotherapie of speciale crèmes. Bij ernstige brandwonden word je soms doorverwezen naar een brandwondencentrum in Groningen, Beverwijk of Rotterdam. Daar hebben ze teams met artsen, verpleegkundigen en therapeuten die samenwerken om je te helpen. Ook als je na een tijdje merkt dat je moeite hebt met wat er gebeurd is, kun je daar terecht voor mentale steun. Het is geen schande om te praten over wat je hebt meegemaakt.
Met deze informatie kun je beter inschatten wanneer je hulp nodig hebt. Het belangrijkste is dat je rustig blijft, goed kijkt naar de wond en niet aarzelt om te bellen als je het niet vertrouwt. Zo zorg je dat een brandwond zo min mogelijk problemen geeft.
